Ultrabewerkt voedsel: wat is het en waarom is het belangrijk om erop te letten?

Inleiding

Als fysiotherapeut zie ik dagelijks hoe voeding invloed heeft op onze gezondheid. Vooral ultrabewerkt voedsel is een onderwerp dat steeds vaker ter sprake komt. Maar wat houdt dit precies in? Waarom is het zo belangrijk om hierop te letten? In dit artikel geef ik je een uitgebreid overzicht van wat ultrabewerkt voedsel is, welke voorbeelden er zijn, wat de gevolgen kunnen zijn voor je gezondheid en hoe je bewuster kunt kiezen. Ook beantwoord ik veelgestelde vragen rondom dit onderwerp, allemaal gebaseerd op wetenschappelijke inzichten en mijn eigen ervaring in de praktijk.

Inhoudsopgave

1. Wat is ultrabewerkt voedsel?

2. Hoe wordt voedsel ingedeeld? Het NOVA-classificatiesysteem

3. Voorbeelden van ultrabewerkte voedingsmiddelen

4. Wat is het effect van ultrabewerkt voedsel op je gezondheid?

5. Hoe herken je ultrabewerkt voedsel?

6. Wat is geen ultrabewerkt voedsel?

7. Tips om minder ultrabewerkt voedsel te eten

8. Veelgestelde vragen (FAQ)

9. Bronvermelding

1. Wat is ultrabewerkt voedsel?

Ultrabewerkt voedsel verwijst naar producten die sterk industrieel bewerkt zijn en meestal nauwelijks nog iets te maken hebben met de oorspronkelijke ingrediënten. Deze voedingsmiddelen bevatten vaak een mix van suiker, zout, vetten, geur-, kleur- en smaakstoffen, conserveermiddelen en andere additieven. Het doel hiervan is vooral om het product langer houdbaar, aantrekkelijker en beter smakend te maken.

Je kunt hierbij denken aan producten zoals frisdranken, snoep, chips, fastfood, kant-en-klaarmaaltijden en allerlei snacks. Hoewel ze vaak lekker en makkelijk zijn, leveren ze weinig tot geen voedingswaarde, terwijl ze wel veel calorieën bevatten.

2. Hoe wordt voedsel ingedeeld? Het NOVA-classificatiesysteem

Wetenschappers gebruiken het NOVA-classificatiesysteem om voedsel te categoriseren op basis van de mate van bewerking:

• NOVA 1: Onbewerkt of minimaal bewerkt voedsel (bijvoorbeeld verse groenten, fruit, noten)

• NOVA 2: Bewerkt culinair ingrediënt (zoals olie, suiker, zout)

• NOVA 3: Bewerkt voedsel (zoals ingeblikte groenten, kaas, brood zonder toevoegingen)

• NOVA 4: Ultrabewerkt voedsel (zoals frisdrank, chips, kant-en-klaarmaaltijden)

Dit systeem helpt beter te begrijpen welke producten je beter kunt vermijden en welke juist gezond zijn.

3. Voorbeelden van ultrabewerkte voedingsmiddelen

Hieronder een lijst met voorbeelden van ultrabewerkte voedingsmiddelen die je dagelijks tegen kunt komen:

• Frisdranken en energiedrankjes

• Chips, koekjes, snoep en chocolade met veel toevoegingen

• Kant-en-klaarmaaltijden zoals magnetronmaaltijden

• Fastfoodproducten zoals hamburgers, frikandellen en kroketten

• Bewerkte vleeswaren, zoals knakworst, salami en leverworst

• Witbrood en witte pistolets met veel conserveermiddelen en suikers

• Zoete ontbijtgranen en repen

Wil je weten welke producten ik persoonlijk adviseer te vermijden? Bekijk dan mijn uitgebreide ultrabewerkt voedsel lijst op psychosomatischefysio.nl (interne link).

4. Wat is het effect van ultrabewerkt voedsel op je gezondheid?

Wetenschappelijk onderzoek koppelt het eten van ultrabewerkte voeding aan verschillende gezondheidsproblemen, zoals:

• Overgewicht en obesitas: Ultrabewerkte producten bevatten veel calorieën en weinig vezels, wat leidt tot overeten en gewichtstoename.

• Hart- en vaatziekten: Hoge hoeveelheden verzadigde vetten, transvetten en zout kunnen de bloeddruk en cholesterolwaarden verhogen.

• Diabetes type 2: De snelle opname van suikers en slechte kwaliteit vetten verstoort de insulinewerking.

• Chronische ontstekingen: Additieven en onnatuurlijke stoffen kunnen ontstekingsreacties in het lichaam stimuleren.

• Slechte darmgezondheid: Het gebrek aan vezels en het hoge gehalte aan additieven kunnen de darmflora negatief beïnvloeden.

In mijn praktijk zie ik dat cliënten die minder ultrabewerkt voedsel eten vaak fitter en energieker zijn, en minder last hebben van chronische klachten.

5. Hoe herken je ultrabewerkt voedsel?

Er zijn een paar kenmerken waaraan je ultrabewerkte voedingsmiddelen kunt herkennen:

• Lange ingrediëntenlijsten met veel onbekende stoffen of E-nummers

• Producten die je niet thuis zelf zou kunnen maken met gewone ingrediënten

• Verpakkingen die veel reclame maken over smaak of gemak

• Producten die erg lang houdbaar zijn

Let er dus goed op wanneer je boodschappen doet. Kies liever voor verse of licht bewerkte producten.

6. Wat is geen ultrabewerkt voedsel?

Ultrabewerkt voedsel is niet hetzelfde als bewerkt voedsel. Eten dat licht of minimaal bewerkt is, zoals verse groenten, fruit, noten, volkorenproducten zonder toevoegingen, verse vis en vlees, en eieren, behoort niet tot deze categorie. Deze voedingsmiddelen zijn juist essentieel voor een gezond eetpatroon omdat ze veel vitaminen, mineralen en vezels bevatten.

7. Tips om minder ultrabewerkt voedsel te eten

Wil je minder ultrabewerkt voedsel eten? Hier een aantal praktische tips:

• Kook vaker zelf: Zo weet je precies wat er in je eten zit.

• Lees etiketten: Kies producten met korte ingrediëntenlijsten zonder onnodige toevoegingen.

• Kies voor volkoren en onbewerkte granen: Zoals zilvervliesrijst, volkoren pasta en havermout.

• Vermijd snacks en frisdrank: Vervang ze door fruit, noten of water met een schijfje citroen.

• Plan je maaltijden: Dit voorkomt dat je snel grijpt naar kant-en-klaar of fastfood.

Door deze kleine aanpassingen merk je al snel een positief effect op je energie en gezondheid.

8. Veelgestelde vragen (FAQ)

Wat valt er onder ultra bewerkt voedsel?
Ultrabewerkt voedsel zijn sterk industrieel bewerkte producten met veel toevoegingen, zoals kant-en-klaarmaaltijden, frisdrank, snacks en bewerkte vleeswaren.

Welk voedsel maakt je aderen schoon?
Voeding rijk aan antioxidanten en gezonde vetten helpt je bloedvaten gezond te houden, zoals vette vis, noten, olijfolie, groenten en fruit.

Is kaas ultrabewerkt voedsel?
Niet alle kaas is ultrabewerkt. Traditionele kazen zonder veel toevoegingen vallen niet onder ultrabewerkt voedsel, maar sommige bewerkte kaassoorten wel.

Wat is geen ultra bewerkt voedsel?
Verse groenten, fruit, noten, volkorenproducten zonder toevoegingen en onbewerkt vlees vallen niet onder ultrabewerkt voedsel.

Is brood ultrabewerkt voedsel?
Dat hangt af van het brood. Volkorenbrood zonder toevoegingen is meestal niet ultrabewerkt, terwijl witbrood en brood met veel conserveermiddelen dat wel kunnen zijn.

9. Bronvermelding

• Video 1: “Ultrabewerkt voedsel bevat vaak veel suiker, zout en vet, en heeft een grote impact op onze gezondheid. Het is belangrijk om bewust te zijn van wat je eet en zoveel mogelijk onbewerkt voedsel te kiezen.” — Bron: Wat is ultrabewerkt voedsel? – YouTube

• Video 2: “De industrialisatie van voeding heeft geleid tot een enorme toename van ultrabewerkte producten in ons dieet, wat samenhangt met gezondheidsproblemen zoals obesitas en hart- en vaatziekten.” — Bron: Uitleg ultrabewerkte voeding – YouTube