Dat constante gevoel van onrust in je lichaam: hoe kom je er vanaf?

Je zit ’s avonds op de bank na een lange dag. Alles is stil, de televisie staat zachtjes aan en je zou moeten ontspannen. Maar van binnen stormt het. Je voelt een trilling in je armen, je benen willen bewegen, je hartslag voelt net iets te prominent en je ademhaling zit hoog. Het is alsof je een auto bent die in zijn vrij staat, maar waarvan het gaspedaal volledig wordt ingetrapt.

Herken je dit? Dit gevoel van onrust in je lichaam is een van de meest gehoorde klachten in onze praktijk voor psychosomatische fysiotherapie. Het is uitputtend, soms beangstigend en het lijkt maar niet weg te gaan, hoe hard je ook probeert te relaxen.

In dit artikel duiken we diep in de fysiologie van dit onrustige gevoel. We leggen uit waarom je zenuwstelsel in de ‘aan-stand’ blijft staan en, nog belangrijker, hoe je met gerichte ademhaling en psychosomatische therapie de rust weer terugvindt.

Wat is dat interne onrustige gevoel precies?

Een gevoel van onrust in je lichaam is meer dan alleen "stress hebben". Het is een fysieke sensatie die aangeeft dat je autonome zenuwstelsel uit balans is. Patiënten omschrijven het vaak als:

• Een constant gejaagd gevoel ("alsof ik een trein moet halen").

• Interne trillingen of vibraties.

• Niet stil kunnen zitten (bewegingsdrang).

• Een "knoop" in de maag of druk op de borst.

• Het gevoel altijd "aan" te staan.

Vaak heb je al geprobeerd om rustig aan te doen, of ben je zelfs naar de huisarts geweest. Als bloedonderzoek en hartfilmpjes niets uitwijzen, krijg je te horen: "Het is spanning." Dat is medisch gezien goed nieuws, maar het lost je probleem niet op. Het gevoel is namelijk levensecht.

De rol van het zenuwstelsel: Waarom je lichaam niet stopt met razen

Om te begrijpen hoe je van die onrust afkomt, moeten we kijken naar de oorzaak. Die ligt vaak in het autonome zenuwstelsel. Dit systeem regelt functies waar je niet over na hoeft te denken, zoals je hartslag, spijsvertering en bloeddruk. Het bestaat uit twee takken die als een wipwap werken:

1. De Sympathicus (Het gaspedaal): Dit deel wordt actief bij actie, sporten, maar ook bij stress en gevaar. Het bereidt je lichaam voor op de bekende vecht-of-vluchtreactie. Adrenaline en cortisol worden aangemaakt.

2. De Parasympathicus (De rem): Dit deel zorgt voor rust, herstel, spijsvertering en slaap.

Als de rem kapot lijkt

Bij een chronisch gevoel van onrust in je lichaam is de balans zoek. De sympathicus is overactief. Je lichaam reageert op dagelijkse prikkels (een volle mailbox, zorgen over geld, sociale druk) alsof er een levensbedreigende tijger voor je neus staat.

Na verloop van tijd raakt je systeem gesensitiseerd. Dit betekent dat je zenuwstelsel overgevoelig wordt. Zelfs kleine prikkels zorgen voor een enorme fysieke reactie. Je gaspedaal blijft hangen, en je rem (de nervus vagus) werkt niet krachtig genoeg meer om je tot rust te brengen. Het resultaat? Je zit veilig op de bank, maar je lichaam is klaar om te vechten.

Expert Tip: Het is niet dat je "je aanstelt". Fysiologisch gezien ben je aan het topsporten terwijl je stilzit. Dat verklaart ook waarom je zo ontzettend moe bent.

Symptomen die gepaard gaan met interne onrust

Interne onrust komt zelden alleen. Omdat je lichaam constant in de overlevingsstand staat, ontstaan er vaak secundaire klachten. In de psychosomatische fysiotherapie zien we vaak de volgende patronen (kijk of je deze herkent):

• Slaapproblemen: Moeite met inslapen omdat je gedachten blijven malen en je lijf niet ontspant.

• Spierpijn en spanning: Vooral in de nek, schouders en kaken (tandenknarsen).

• Prikkelbaarheid: Je hebt een 'kort lontje' omdat je emmer al vol zit.

• Hyperventilatie: Vaak sluimerend (chronisch), waarover hieronder meer.

Meer weten over hoe stress zich fysiek uit? Lees onze pagina over Lichamelijke klachten door stress.

De link tussen ademhaling en onrust

Er is een directe "snelweg" tussen je ademhaling en je gevoel van onrust. Sterker nog: een ontregelde ademhaling is vaak de motor die de onrust in stand houdt.

Wanneer we gespannen zijn, gaan we hoger en sneller ademen. Dit is functioneel als je moet rennen, maar niet als je achter je bureau zit. Als je chronisch te snel ademt (zonder dat je het doorhebt), verlies je te veel koolzuur (CO2) in je bloed. Dit heet chronische hyperventilatie.

De effecten van een verkeerd adempatroon versterken het onrustige gevoel:

1. Je bloedvaten vernauwen zich licht, wat kan leiden tot een licht gevoel in het hoofd.

2. Je spierweefsel verzuurt sneller.

3. Je geeft je hersenen continu het signaal: "Er is gevaar!"

Het goede nieuws? De ademhaling is ook de enige functie van het autonome zenuwstelsel die je bewust kunt sturen. Door je ademhaling te vertragen, dwing je je zenuwstelsel richting de ruststand (parasympathicus).

Lees meer over onze aanpak bij Adem- en ontspanningstherapie.

Zenuwstelsel kalmeren: 3 Oefeningen voor directe rust

Je kunt niet tegen jezelf zeggen: "Ontspan nu!". Dat werkt averechts. Je moet je lichaam via fysieke ingangen (bottom-up benadering) laten voelen dat het veilig is. Hier zijn drie bewezen oefeningen om dat gevoel van onrust in je lichaam te verminderen.

1. De Verlengde Uitademing (Remmen via de adem)

Deze oefening stimuleert direct de nervus vagus.

• Ga rechtop zitten of liggen.

• Adem rustig in door je neus (bijvoorbeeld 3 of 4 tellen).

• Adem langzaam uit door getuite lippen (alsof je door een rietje blaast) of zachtjes door de neus. Probeer de uitademing 6 tot 8 tellen te laten duren.

• Wacht heel even voordat je weer inademt.

• Herhaal dit 5 minuten.

• Doel: De hartslag omlaag brengen.

2. Grounding (Aarden)

Als je onrustig bent, zit je energie vaak 'hoog' en in je hoofd.

• Ga staan met je voeten op heupbreedte.

• Stamp een paar keer stevig met je voeten op de grond.

• Voel daarna hoe je voeten contact maken met de vloer. Waar voel je druk?

• Probeer je aandacht volledig naar je voetzolen te verplaatsen. Elke keer als je gedachten afdwalen naar je onrust, breng je de aandacht vriendelijk terug naar je voeten.

3. De Body Scan (Lichaamsbewustwording)

Vaak proberen we het onrustige gevoel weg te duwen. Hierdoor wordt het juist sterker. Bij een body scan leer je het gevoel te observeren zonder oordeel.

• Ga liggen en sluit je ogen.

• Ga met je aandacht stap voor stap je lichaam langs, van je tenen tot je kruin.

• Kom je een gebied tegen met spanning of onrust? Probeer het niet direct te veranderen. Erken het: "Ik voel hier onrust."

• Kijk of je er met je aandacht zachtjes naartoe kunt ademen.

![Persoon die ademhalingsoefeningen doet in een rustige omgeving - Alt text: Vrouw doet ontspanningsoefeningen tegen gevoel van onrust in lichaam]

Wat als zelfhulp niet genoeg is? De rol van de psychosomatische fysiotherapeut

Soms is het patroon van onrust zo diep ingesleten, dat ademhalingsoefeningen alleen niet genoeg zijn. Je merkt dat je de oefeningen "gestrest" gaat doen, of dat de angst voor de onrust te groot blijft.

Hier komt de psychosomatisch fysiotherapeut in beeld. Wij zijn gespecialiseerd in de samenhang tussen lichaam en geest. Waar een psycholoog praat over de oorzaken (werk, trauma, karakter), en een reguliere fysiotherapeut de pijnlijke spier losmaakt, werken wij aan het herstellen van de verstoorde balans.

Hoe wij je helpen bij FysioJaap (Psychosomatische Fysiotherapie):

1. Inzicht en Educatie: We leggen je uit wat er in jóuw lichaam gebeurt. Begrip vermindert angst.

2. Hervoelen: We leren je signalen van spanning te herkennen vòòrdat het emmertje overloopt (lichaamsbewustwording).

3. Ademtherapie op maat: We analyseren je adempatroon en leren je technieken die passen bij jouw specifieke situatie.

4. Stressmanagement: We kijken naar je belasting en belastbaarheid. Waar loop je leeg en waar laad je op?

Voor betrouwbare medische informatie over stress en lichamelijke klachten verwijzen we je ook graag naar Thuisarts.nl of de Hersenstichting.

5 Tips om structureel cortisol te verlagen

Naast therapie en oefeningen, is levensstijl cruciaal om dat gevoel van onrust in je lichaam op lange termijn te verbannen.

1. Beperk prikkels: Je brein moet constant informatie verwerken. Leg je telefoon na 20:00 uur weg. Blauw licht en de constante stroom aan informatie houden je sympathicus actief.

2. Beweeg matig intensief: Ga wandelen in de natuur. Hardlopen of HIIT-trainingen zijn gezond, maar als je al barst van de cortisol, kan intensief sporten soms te veel zijn. Wandelen werkt juist dempend op stress.

3. Verminder cafeïne: Koffie stimuleert de aanmaak van adrenaline. Als je al onrustig bent, is koffie als olie op het vuur gooien. Probeer eens cafeïnevrije varianten.

4. Regelmaat: Je bioritme houdt van voorspelbaarheid. Sta op en ga naar bed op vaste tijden.

5. Schrijf het van je af: Piekeren houdt de fysieke onrust in stand. Schrijf voor het slapengaan je zorgen op papier, zodat je ze 'parkeert'.

Conclusie: Je hoeft niet te blijven trillen

Een gevoel van onrust in je lichaam is een duidelijk signaal. Het is de noodrem van je lijf dat schreeuwt om aandacht en herstel. Het is geen zwakte en het zit niet "tussen je oren" – het is een fysieke, fysiologische reactie op langdurige belasting.

De weg naar herstel begint met de erkenning dat je zenuwstelsel overbelast is. Door bewust te werken met je ademhaling, te leren luisteren naar je lichaamsgrenzen en professionele begeleiding te zoeken, kun je de ‘uit-knop’ weer repareren. Rust in je lijf is echt weer mogelijk.

Heb je vragen over onze werkwijze of wil je weten of psychosomatische fysiotherapie iets voor jou is? Lees meer Over Ons en ons team.

Volgende stap: Doorbreek de cirkel van onrust

Blijf niet rondlopen met deze klachten. Hoe langer de onrust bestaat, hoe meer je systeem eraan gewend raakt. Bij Psychosomatische Fysiotherapie (FysioJaap) zijn we gespecialiseerd in het kalmeren van overprikkelde zenuwstelsels.

Ben je klaar om de regie over je lichaam terug te krijgen?

[Plan een vrijblijvend gratis advies gesprek in bij fysiojaap]

Klik hier om direct contact op te nemen en te ontdekken wat wij voor jouw rust kunnen betekenen.